dam

Transkript

Video tregon se si SM shkakton dëmtime në sistemin nervor

Transkript me tekst ALT: Ky është truri juaj.

[Tregohet diagrami i një koke dhe një truri]

Ai përbëhet kryesisht nga qeliza nervore - rreth 90 miliardë prej tyre që janë në punë aktive edhe kur ju jeni duke fjetur.

[Qelizat nervore tregohen të vendosura në një rrjet, duke i transmetuar sinjale njëra-tjetrës]

Qelizat nervore janë qeliza shumë sociale të cilat adhurojnë të lidhen.

[Tregohen dy qeliza nervore. Ato Kanë një trup me degëzime dhe një bisht të gjatë që përfundon në degëzime më të vogla. Degëzimet te bishti i një qelize lidhen me degëzimet e trupit të një qelize tjetër.

Në fakt, ka më shumë lidhje mes qelizave nervore në trurin tuaj se sa yje në Rrugën e Qumështit.

[Tregohet një rrjetë e ndërlikuar qelizash nervore të lidhura me njëra tjetrën]

Çfarë rrjeti social!

Qelizat nervore në trurin tuaj dhe palca kurrizore lidhen dhe komunikojnë mes tyre.

[Tregohet një diagram i trurit dhe i palcës kurrizore. Flluskat e bisedave i tregojnë teksa takohen me njëri -tjetrin për të përfaqësuar komunikimin mes tyre]

Së bashku me nervat e syve, ata përbëjnë sistemin nervor qendror, ose SNQ - qendra e funksionimit të rrjetit të trupit.

Ashtu si përcjellja e lajmeve në rrjetin tuaj social, SNQ-ja juaj është vazhdimisht duke folur me veten dhe me trupin tuaj për t’ju lejuar të mendoni, të frymoni, të ndjeni, të shihni dhe të hulumtoni botën - mes shumë të tjerash.

[Truri shfaqet duke shkëmbyer mesazhe me organet e tjera të trupit përmes një platforme të mediave sociale]

Por, çfarë do të ndodhte nëse qelizat tuaja nervore do të ndalonin së foluri me njëra-tjetrën si zakonisht dhe rrjeti social të shkëputej në disa vende?

Diçka e ngjashme ndodh edhe te njerëzit me sklerozë multiple, ose SM.

SM është një sëmundje e sistemit nervor qendror. Zakonisht diagnostikohet mes moshës 20 deri në 40 vjeç, është shkaktare kryesore e aftësisë së kufizuar jo të shkaktuar nga trauma tek të rinjtë.

[Tregohet një gamë e larmishme njerëzish të moshave dhe etnive të ndryshme, disa dukshëm me aftësi të kufizuara dhe të tjerë pa të tilla.]

Për të kuptuar se çfarë i bën SM SNQ-së dhe trupit, le t'i hedhim një vështrim më të thelluar funksionimit të qelizave nervore.

Për të dërguar mesazhe të rëndësishme, qelizat nervore komunikojnë përmes sinjaleve elektrike. Sinjalet nisin në një skaj dhe udhëtojnë përgjatë kësaj pjesë të gjatë si tel, e cila quhet akson.

[Qeliza nervore ka një trup me degëzime dhe një bisht të gjatë që përfundon me degëzime. Bishti është aksoni]

Shumica e aksoneve janë të mbuluara nga shtresa të trasha mieline, e cila shërben njëlloj si izolimi rreth një teli elektrik. Mielina mbështet qelizën nervore dhe ndihmon në lëvizjen efikase të sinjalit në fund të qelizës, ku mesazhet mund t’i kalohen qelizave të tjera në rrjet.

[Sinjalet lëvizin përgjatë aksonit të një qelize nervore dhe më pas kalojnë nëpër një hapësirë të vogël mes qelizave deri në trupin e qelizës së radhës]

Sinjalet nervore lëvizin tepër shpejt - 10 deri në 100 metra për sekondë..

Një sinjali i duhen vetëm rreth 1/50 e një sekonde për të shkuar nga truri te gishti juaj i këmbës. Kjo është arsyeja përse ju nuk vëreni asnjë vonesë kur truri juaj u thotë gishtave të këmbës të tunden.

Te njerëzit me SM, shtresat e mielinës dëmtohen nga inflamacioni - duke ndryshuar mënyrën se si sinjalet lëvizin nëpër nerva dhe duke shkaktuar një shkallë të gjerë problemesh.

Zonat e inflamuara të SNQ gjithashtu mund të dëmtohen kur trupi mundohet të rregullojë problemin – si në rastin kur një gërvishtje e thellë lë shenjë në lëkurën tuaj.

Shumica e njerëzve me SM përjetojnë recidiva të simptomave të pasuara nga periudha kohe pa simptoma.

[Grafiku në ekran tregon periudhat e përkeqësimit të papritur të simptomave dhe më pas shërimin. Gjatë periudhave të shërimit, simptomat nuk shërohen në nivelin në të cilin gjendeshin më parë, kështu që simptomat rriten gradualisht me kohën]

Megjithatë, askush nuk mund të parashikojë çfarë lloje simptomash do të ketë, kur do të ndodhin apo sa do të zgjasin ato.

Për më tepër, SM nuk ndalon kurrë dhe mund të dëmtojë SNQ-në edhe kur ju nuk keni simptoma.

Të kesh SM

nën kontroll Shihni historinë e Alessio sesi kuptimi i SM ka ndryshuar mënyrën e tij të jetesës me SM

dam

Transkript

Një video ku një pacient me SM, Alessio, na tregon përvojën e tij me simptomat e SM dhe se si i ka menaxhuar ato nga pikëpamja e tij. [Shfaqet një sekuencë e animuar e titullit germë pas germe.]

MBIVENDOSJE: Lëvizja. Alessio. Duke  i  rezistuar SM që prej vitit 2018

[Një fshirëse xhamash e animuar fshin ekranin për të zbuluar pamjet e Alessio-s, një pacient me SM, duke folur drejtpërdrejt për kamerën.]

Përshëndetje, jam Alessio, jam 35 vjeç dhe kam 2 vite që jetoj me SM. Por le të kthehemi te fillimi: 12 gusht 2018, dita kur jeta ime ndryshoi përgjithmonë.

[Disa foto të prera të animuara shfaqen në ekran në një kolazh, në të cilat shfaqet Alessio mbi motoçikletën e tij. Re tymi të animuara shfaqen pas motoçikletës dhe ajo ikën nga ekrani]

Ishte nata para nisjes time në një udhëtim me motoçikletë në Kepin e Veriut, gjë që e kisha ëndërruar qëkur isha fëmijë.

[Në ekran tregohet një pengesë rruge e animuar me një shenjë ndalimi]

Por kur u zgjova në mëngjesin e udhëtimit, nuk ndihesha mirë. Kishte diçka që nuk shkonte.

Trupi nuk më përgjigjej. Ishte në gjumë.

[Në ekran shfaqet ilustrimi i një burri, me vija të paqarta që rrezatojnë nga trupi i tij duke treguar kunja dhe gjilpëra]

Kisha ndjenjën e shpimit të gjilpërave nga koka tek këmbët. Ndihesha thuajse i mpirë.

[Në ekran tregohet një ilustrim i animuar i një tubi analizash, i cili mbushet ngadalë me lëng.Ai zëvendësohet me një ilustrim të animuar të një shisheje pilulash e cila hapet dhe e hedh mjekimin në ekran]

Shkova menjëherë tek A&E, që rezultoi në shumë analiza, kontrolle dhe trajtime.

[Disa pamje të animuara shfaqen në ekran në një kolazh, ku tregohet Alessio duke lexuar një libër në një lëndinë me lule të verdha]

Regjistrova dhe analizova simptomat e mia për gjashtë muajt e ardhshëm.

[Ekrani ndahet në dysh për të shfaqur një ‘I’ të animuar brenda një rrethi si logoja e ‘informacionit’. Pranë germës ‘I’ shfaqen një e nga një në rrathë logot e rrjeteve sociale]

Në fakt, si përfundim, nëpër grupe në rrjete të ndryshme sociale, gjeta informacionin më të kuptueshëm. Të flasësh me njerëz të tjerë që po luftojnë me të njëjtën sëmundje ndihmon.

[Një copë letër e mbledhur hapet në ekran duke treguar ilustrimin e animuar të një burri që mendon për numrat 1 deri në 9.

Ilustrimi rrëshqet nga ekrani dhe zëvendësohet nga shkronjat e animuara ‘SM’ që qarkohen nga një shigjetë]

Gjithashtu mundohem të qëndroj në dijeni të studimeve, trajtimeve dhe provave të reja që kryhen. Çdo gjë më çon gjithmonë në të njëjtën diagnozë: sklerozë multiple

[Në ekran shfaqet një vizatim i animuar i një provëze shkencore të mbushur me lëng. Shkronjat ‘SM’ hidhen në të sikur të ishin tableta të tretshme dhe zhduken ngadalë.]

Pavarësisht shqetësimeve të mia, këto muajt e fundit më ndihmuan të filloja të kuptoja diagnozën e mundshme. Mund të mos ishte konfirmuar zyrtarisht, por e përgatita veten për atë diagnozë, të cilën e mora zyrtarisht në shkurt.

[Një seri fotografish të animuara shfaqen në ekran në një kolazh, ku tregohet Alessio duke bërë punime druri në një studio]

Isha aq i mirëinformuar për sëmundjen në atë moment saqë lajmi vërtetë nuk më tronditi. Përkundrazi, më motivoi sepse të paktën e dija se çfarë po më ndodhte…

[Në ekran shfaqet një ilustrim i animuar i një rrethrrotullimi me tre dalje. Secila dalje shtrihet në distancë.

...dhe e kisha kapur në kohë, që do të thotë se mund ta trajtoja dhe të vazhdoja jetën time.

[Në ekran vizatohet një ilustrim i animuar i një burri, me një kuti nga secila anë. Njëra etiketuar me numrin "1" dhe tjetra me numrin "2".]

Kur neurologu më dha diagnozën, m'u prezantuan dy mundësi trajtimi, ku njëra prej tyre ishte më e rekomanduar. Pastaj më dhanë disa ditë kohë për të lexuar se si funksiononin barnat.

[Një faqe interneti e animuar shfaqet në ekran duke treguar faqen kryesore "Rezistenca ndaj SM". Më pas ajo zbret poshtë automatikisht duke treguar përmbajtjen që shfaqet në internet]

Pasi bëra disa kërkime në internet dhe shfletova nëpër grupe të ndryshme në mediat sociale, krijova një ide më të plotë të trajtimit që po më sugjerohej.

[Shfletuesi i animuar i internetit zvogëlohet dhe futet brenda një laptopi të ilustruar. Më pas ai zëvendësohet nga pamjet e Alessio-s duke folur për kamerën]

Dhe në fund, zgjodha barin e sugjeruar nga neurologu im…

[Laptopi rrëshqet nga ekrani për t'u zëvendësuar nga një burrë i ilustruar që mban peshore me dy burra më të vegjël të vizatuar në secilën anë për të treguar "ekuilibrin".]

...të cilin e shoqërova me një stil jetese të shëndetshëm dhe të balancuar, që ka qenë shumë i rëndësishëm.

[Peshoret zëvendësohen nga një animacion i vogël që tregon një hamburger dhe pastaj një palë peshash për ngritje]

Gjithashtu ndalova konsumimin e ushqimeve të shpejta dhe fillova të ushtrohesha sërish, kryesisht sepse kërkimet që kisha bërë gjithmonë e theksonin se sa e rëndësishme ishte kjo.

[Një seri fotografish të animuara shfaqen në ekran në një kolazh, të cilat tregojnë Alessio-n duke bërë ushtrime në ecje]

Kuptimi i sëmundjes time më ndihmoi ta menaxhoja në mënyrën e duhur. Gjithashtu kisha kaq shumë gjëra në listën time, dhe kuptova se ishte koha që t’i bëja ato.

[Në ekran shfaqet një hartë e ilustruar e Evropës dhe vizatohet një rrugë që niset nga Italia, kalon nëpër Evropë dhe përfundon në Kepin e Veriut, duke treguar qytetet me pika]

Gjëja e parë që hoqa nga lista ishte një udhëtim 100-ditor në gjashtëmbëdhjetë shtete të ndryshme të Evropës gjatë rrugës për në Kepin e Veriut.

[Një seri fotografish të animuara shfaqen në ekran në një kolazh, të cilat tregojnë Alessio-n të ulur në motoçikletën e tij në fshat]

Kuptova se isha mirë në motoçikletë dhe se ishte aq relaksuese saqë harrova fare se kisha sklerozë multiple. Ndoshta nuk më ndiqte dot nga pas. Skleroza multiple është gjithmonë duke pritur në hije…

[Në ekran vizatohet një ilustrim me shkronjat "SM". "S" kthehet në disa "z" për të treguar lodhje]

...gati për t'u shfaqur si lodhje, parestezi ose shumë simptoma të tjera të cilat i njohim të gjithë tepër mirë.

[Më pas, në ekran vizatohet një ilustrim i animuar i një burri, së bashku me flluska bisede që e rrethojnë plotësisht. Çdo flluskë tregon figurën e një pjese trupi; veshi, zemra, këmbët, sistemi tretës, duart dhe truri.]

Pra, mendoj se është shumë e rëndësishme të dëgjosh trupin tënd dhe të reagosh në kohë.

[Në ekran ilustrohet animimi i një provëze analizash, e cila kthehet më pas në një shirit ngarkimi që mbushet ngadalë]

Studimi shkencor po avancon dita ditës dhe trajtimet dhe teknologjitë po zhvillohen për të ndihmuar njerëzit me SM me menaxhimin e sëmundjes ditë pas dite. Nuk jetoj aspak në një botë ëndrrash, por kam shumë besim te studimet shkencore. Kam një sugjerim të vogël për njerëzit që jetojnë me këtë sëmundje:

[Një seri fotografish të animuara shfaqen në ekran në një kolazh, ku tregohet Alessio i ulur mbi një mur duke mbajtur një pasqyrë]

Bëj që çdo ditë të vlejë, dhe mbi të gjitha, mos hiq kurrë dorë. Kjo është patjetër mendësia e duhur që duhet pasur për ta jetuar jetën në maksimum dhe për të mos hequr dorë kurrë.

[Një fshirëse xhamash e animuar fshin ekranin për të zbuluar logon e Rezistencës ndaj SM]