Shëndeti mendor

SM mund të ndikojë në emocionet tuaja. le t'i japim SM diçka për t'u ndjerë keq.

Mirëqenia emocionale ose mendore është e rëndësishme për të gjithë. Të gjithë kemi uljet dhe ngritjet tona dhe nuk është e pazakontë të përjetoni probleme të shëndetit mendor si stresi, ankthi dhe depresioni kur jetoni me SM.^1–4 Mos harroni se këto ndjenja janë krejtësisht normale dhe nuk jeni vetëm. Mjekimi, këshillimi dhe teknikat vetëndihmëse mund ta bëjnë më të lehtë përballimin e SM.^1,3,4 Këtu, ne i bashkojmë mendjet tona për të gjetur mënyra për t’ju ndihmuar të merrni kontrollin e shëndetit tuaj mendor, të qëndroni pozitiv dhe ta jetoni jetën në mënyrën tuaj .

Nuk është për tu habitur që rreth 60% e njerëzve që jetojnë me SM do të kenë probleme me shëndetin e tyre mendor.¹ Lidhja midis SM dhe mirëqenies mendore është komplekse dhe e ndryshme për të gjithë.¹

Nuk është e qartë nëse ndryshimet në disponim, emocione ose sjellje shkaktohen drejtpërdrejt nga efektet e SM në vetë trurin ose si një efekt indirekt i të jetuarit me SM.^1,2 Për shembull, ndryshimet në humor ose emocione mund të lidhen me marrjen e diagnozës suaj të SM, për shkak të shqetësimeve për atë që ju pret, ose mund të jenë të lidhura me efektet e padëshiruara të disa medikamenteve për SM.^1,2

Pavarësisht se çka ju bën të ndiheni të shqetësuar, të stresuar ose të dëshpëruar, ka mënyra për t’ju ndihmuar të përballeni me këto ndjenja dhe emocione - mjeku juaj mund të përshkruajë medikamente për t’ju ndihmuar, dhe ka qasje të tjera si terapi psikologjike dhe këshillim, të cilat duhet të merren parasysh. ^1,3

Bëjeni hapin e parë duke diskutuar me ekipin tuaj të kujdesit shëndetësor se si ndiheni, për të gjetur një zgjidhje që funksionon për ju.

Katie dikur luftonte me shëndetin e saj mendor. Ajo përjetoi luhatje disponimi dhe sulme paniku dhe ndihej gjithmonë e shqetësuar, gjë që e bënte atë thellësisht të pakënaqur. Kur u bë një problem i madh në të gjitha aspektet e jetës së saj, ajo e dinte se duhej të merrte hapa për ta menaxhuar atë.

Ajo u rrëfye me mjekun e saj.

Të folurit me mjekun tim ishte hapi më i rëndësishëm drejt rikthimit të kontrollit të mirëqenies sime emocionale.

Katie

Jeton me SM që nga viti 2016

rmsLabelViewAuthorProfile

Duke folur për mënyrën se si po ndihej me dikë të cilit i besonte, e ndihmoi Katie të rimarrë kontrollin. Tani, ajo e konsideron mirëqenien e saj emocionale të jetë po aq e rëndësishme sa çdo aspekt tjetër i SM të saj. Tani ajo e mban rregullisht të informuar mjekun e saj se si ndihet dhe e informon për çdo ndryshim në disponimin e saj.

Ajo u lidh me miqtë dhe familjen dhe komunitetin e gjerë të SM.

Unë mund t’i ndaj mendimet dhe ndjenjat e mia me njerëzit që kuptojnë. Ata ishin në gjendje të ofronin përvojën dhe ekspertizën e tyre.

Katie

Jeton me SM që nga viti 2016

rmsLabelViewAuthorProfile

Katie ishte në gjendje të gjente lehtësim duke komunikuar me njerëz me të njëjtin mendim në internet dhe në grupet lokale të mbështetjes për SM.

Ajo gjeti ngushëllim edhe te miqtë dhe familja e saj. Edhe pse mund të jetë e vështirë të flisni për diagnozën ose simptomat tuaja me njerëzit afër jush, ata janë një burim i rëndësishëm mbështetjeje kur keni nevojë.³ Shkoni te faqja jonë e marrëdhënieve dhe lexoni më shumë rreth bisedave pozitive me miqtë dhe familjen.

Këshillat kryesore të Katie për të vendosur shëndetin dhe mirëqenien tuaj mendore përpara SM

1. Merrni frymë thellë për të ndihmuar në uljen e stresit dhe për të shmangur panikun
2. Përdorni aplikacione meditimi të drejtuara për të ndihmuar në largimin e stresit
3. Pushoni mjaftueshëm
4. Bashkohuni me grupet e komunitetit në internet. Ndani përvojat tuaja
5. Rrethojeni veten me njerëz pozitiv
6. Flisni me mjekun, familjen dhe miqtë tuaj për mënyrën se si ndiheni
7. Kushtojani vetes një ditë, të veçantë vetëm për ju – bëni shopping, shikoni një film ose thjesht shkoni për kafe. Gjërat e thjeshta mund të kenë një ndikim të madh!
8. Mos kini frikë të flisni me mjekun tuaj dhe të merrni medikamente për t’ju ndihmuar

SM mund të sjellë sfidat e veta unike, por ju nuk jeni vetëm. Në dispozicion ka ndihmë dhe ka strategji të ndryshme për t’ju ndihmuar të përballeni me çfarëdo sfide me të cilën do të hasni. Këto mund të përfshijnë medikamente, terapi psikologjike dhe forma të ndryshme të këshillimit. ^4,5

Lexoni për të mësuar më shumë dhe flisni me ekipin tuaj të kujdesit shëndetësor për të gjetur teknikat e duhura për ju.

Medikamentet mund të përshkruhen nga ana e mjekut  tuaj për të ndihmuar në lehtësimin e ndjenjave të depresionit dhe ankthit. Kjo mund të përfshijë barnat kundër depresionit si inhibitorët selektivë të rimarrjes së serotoninës (SSRI).¹

Medikamentet mund të ofrohen gjithashtu së bashku me teknika të tjera, të tilla si këshillimi.¹

Terapitë psikologjike fokusohen në ndryshimin e mënyrës se si mendoni për t’ju ndihmuar të kapërceni ndjenjat dhe reagimet tuaja negative ndaj situatave të caktuara.⁵

Për shembull, ato mund t’ju ndihmojnë të identifikoni mendimet negative kur filloni t’i përjetoni ato dhe të ndryshoni mënyrën se si reagoni, duke ju mësuar se si të përgjigjen në mënyrë konstruktive dhe jo negative.⁶

Këto metoda janë treguar se ndihmojnë njerëzit me SM të përballen me depresionin, ankthin dhe ndjenjat e lodhjes.^7,8

Terapitë e këshillimit ose të të folurit përfshijnë të folurit në besim me një profesionist të trajnuar, qoftë ballë për ballë, përmes telefonit ose në internet, për t’ju ndihmuar të adresoni problemet emocionale me të cilat po përballeni duke jetuar me SM. Formati i këtyre seancave varet nga këshilluesi dhe zakonisht përfshin një seri të seancave.⁹

1. Murphy R, et al. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2017;88:697–708.
2. Multiple Sclerosis Society. Causes of mental health problems. https://www.mssociety.org.uk/about-ms/signs-and-symptoms/mental-health/causes-of-mental-health-problems [aksesuar në maj 2020].
3. Multiple Sclerosis Trust. Angstzustände. https://www.mstrust.org.uk/a-z/anxiety [aksesuar në maj 2020].
4. Chwastiak LA, Ehde DM. Psychiatr Clin North Am. 2007;30:803–817.
5. Multiple Sclerosis Trust. Psychological therapies: counselling. https://www.mstrust.org.uk/a-z/psychological-therapies [aksesuar në maj 2020].
6. Multiple Sclerosis Trust. Cognitive behavioural therapy (CBT). https://www.mstrust.org.uk/a-z/cognitive-behavioural-therapy-cbt [aksesuar në maj 2020].
7. Hind D, et al. BMC Psychiatry. 2014;14:5.
8. Kiropoulos LA, et al. BMC Psychiatry. 2016;16:435.
9. Multiple Sclerosis Trust. Counselling. https://www.mstrust.org.uk/a-z/counselling [aksesuar në maj 2020].