Shëndeti mendor
SM mund të ndikojë në emocionet tuaja. le t'i japim SM diçka për t'u ndjerë keq.
Nuk është për tu habitur që rreth 60% e njerëzve që jetojnë me SM do të kenë probleme me shëndetin e tyre mendor.1 Lidhja midis SM dhe mirëqenies mendore është komplekse dhe e ndryshme për të gjithë.1
Nuk është e qartë nëse ndryshimet në disponim, emocione ose sjellje shkaktohen drejtpërdrejt nga efektet e SM në vetë trurin ose si një efekt indirekt i të jetuarit me SM.1,2 Për shembull, ndryshimet në humor ose emocione mund të lidhen me marrjen e diagnozës suaj të SM, për shkak të shqetësimeve për atë që ju pret, ose mund të jenë të lidhura me efektet e padëshiruara të disa medikamenteve për SM.1,2
Unë kam luftuar si me ankthin ashtu edhe me periudhat e depresionit që kur u diagnostikova me SM. Pasiguria për sëmundjen dhe se si mund të përparojë në të ardhmen ndonjëherë më ka bërë të ndihem e pafuqishme. Unë kam qenë gjithmonë një ‘lyth’ i shqetësuar, kështu që të diagnostifikohesh me diçka me kaq shumë të panjohura ka qenë thënë më së paku stresuese.
Përveç SM, unë jam diagnostikuar me çrregullim të përgjithshëm të ankthit dhe çrregullim depresiv. Ashpërsia dhe ndikimi i këtyre çrregullimeve të disponimit ka ndryshuar gjatë 15 viteve të fundit që nga diagnoza ime me SM, por pasiguria e progresit të SM, frika nga ndryshimet në funksionim dhe pikëllimi për të ndryshuar ose hequr dorë nga planet që kisha për jetën time sigurisht që kanë ndikuar në humorin tim. Më duhej ndihmë nga profesionistë të shëndetit mendor për të mësuar se si ta pranoja pasigurinë, frikën dhe pikëllimin dhe të gjeja mënyra për të përballuar dhe ecur përpara në jetën time me SM.
Katie dikur luftonte me shëndetin e saj mendor. Ajo përjetoi luhatje disponimi dhe sulme paniku dhe ndihej gjithmonë e shqetësuar, gjë që e bënte atë thellësisht të pakënaqur. Kur u bë një problem i madh në të gjitha aspektet e jetës së saj, ajo e dinte se duhej të merrte hapa për ta menaxhuar atë.
Ajo u rrëfye me mjekun e saj.
Të folurit me mjekun tim ishte hapi më i rëndësishëm drejt rikthimit të kontrollit të mirëqenies sime emocionale.
Duke folur për mënyrën se si po ndihej me dikë të cilit i besonte, e ndihmoi Katie të rimarrë kontrollin. Tani, ajo e konsideron mirëqenien e saj emocionale të jetë po aq e rëndësishme sa çdo aspekt tjetër i SM të saj. Tani ajo e mban rregullisht të informuar mjekun e saj se si ndihet dhe e informon për çdo ndryshim në disponimin e saj.
Ajo u lidh me miqtë dhe familjen dhe komunitetin e gjerë të SM.
Unë mund t’i ndaj mendimet dhe ndjenjat e mia me njerëzit që kuptojnë. Ata ishin në gjendje të ofronin përvojën dhe ekspertizën e tyre.
Katie ishte në gjendje të gjente lehtësim duke komunikuar me njerëz me të njëjtin mendim në internet dhe në grupet lokale të mbështetjes për SM.
Ajo gjeti ngushëllim edhe te miqtë dhe familja e saj. Edhe pse mund të jetë e vështirë të flisni për diagnozën ose simptomat tuaja me njerëzit afër jush, ata janë një burim i rëndësishëm mbështetjeje kur keni nevojë.3 Shkoni te faqja jonë e marrëdhënieve dhe lexoni më shumë rreth bisedave pozitive me miqtë dhe familjen.
Këshillat kryesore të Katie për të vendosur shëndetin dhe mirëqenien tuaj mendore përpara SM
- Merrni frymë thellë për të ndihmuar në uljen e stresit dhe për të shmangur panikun
- Përdorni aplikacione meditimi të drejtuara për të ndihmuar në largimin e stresit
- Pushoni mjaftueshëm
- Bashkohuni me grupet e komunitetit në internet. Ndani përvojat tuaja
- Rrethojeni veten me njerëz pozitiv
- Flisni me mjekun, familjen dhe miqtë tuaj për mënyrën se si ndiheni
- Kushtojani vetes një ditë, të veçantë vetëm për ju – bëni shopping, shikoni një film ose thjesht shkoni për kafe. Gjërat e thjeshta mund të kenë një ndikim të madh!
- Mos kini frikë të flisni me mjekun tuaj dhe të merrni medikamente për t’ju ndihmuar
Unë kam menaxhuar ankthin dhe depresionin tim përmes seancave javore të terapisë një-në-një. Unë ndjek programe të drejtuara nga spitali për seancat e terapisë së të folurit dhe për ndërgjegjësimin, unë meditoj, shkruaj në revistë dhe marr medikament kundër depresionit. Nëse jeni duke përjetuar ankth dhe depresion, pyesni mjekun tuaj se cilat programe mund t’i përdorni falas përmes spitalit me të cilin jeni lidhur.
Megjithëse depresioni im mund të më bëjë të dëshiroj të mbyllem nga bota, kam vënë re se prirem të ndihem më mirë kur e shtyj veten jashtë zonës sime të rehatisë. Të thuash ‘po’ është hapi i parë. 'Po, do të shkoj me ty në park.' Po’, do të vij me ty për darkë dhe në një film.' 'Po, do të doja të vija për një gotë verë.
Biseda me miqtë e mi për simptomat e padukshme të SM, si ankthi dhe depresioni, ka qenë ndihma më e madhe për mua. Unë e urrej kur njerëzit shqetësohen për mua. Megjithatë, sapo bisedova me ta për disa nga betejat e mia të përditshme, gjithçka ndryshoi. Miqtë e mi tani janë në gjendje të më ofrojnë mbështetje dhe të më ndihmojnë ta sfidoj veten.
SM mund të ndikojë në marrëdhëniet. Por nuk duhet t'i thyejë ato.
Marrëdhëniet kanë ngritje dhe rënie. Informacioni ynë mund t’ju ndihmojë të thoni "Përshëndetje" më shpesh.
SM dhe shëndeti mendor
Gjeni artikuj më poshtë që paraqesin informata se si SM mund të ndikojë në shëndetin mendor dhe çfarë mund të bëjmë për ta ndaluar atë.
SM mund ta ndryshojë jetën tuaj. Por nuk ka pse ta përkufizojë atë.
SM nuk duhet t’ju ndalojë të bëni atë që doni. Në këta artikuj do të gjeni informata se si të vazhdoni të jetoni në rrugën tuaj.
- Murphy R, et al. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2017;88:697–708.
- Multiple Sclerosis Society. Causes of mental health problems. https://www.mssociety.org.uk/about-ms/signs-and-symptoms/mental-health/causes-of-mental-health-problems [aksesuar në maj 2020].
- Multiple Sclerosis Trust. Angstzustände. https://www.mstrust.org.uk/a-z/anxiety [aksesuar në maj 2020].
- Chwastiak LA, Ehde DM. Psychiatr Clin North Am. 2007;30:803–817.
- Multiple Sclerosis Trust. Psychological therapies: counselling. https://www.mstrust.org.uk/a-z/psychological-therapies [aksesuar në maj 2020].
- Multiple Sclerosis Trust. Cognitive behavioural therapy (CBT). https://www.mstrust.org.uk/a-z/cognitive-behavioural-therapy-cbt [aksesuar në maj 2020].
- Hind D, et al. BMC Psychiatry. 2014;14:5.
- Kiropoulos LA, et al. BMC Psychiatry. 2016;16:435.
- Multiple Sclerosis Trust. Counselling. https://www.mstrust.org.uk/a-z/counselling [aksesuar në maj 2020].
