გაფანტული სკლეროზის სიმპტომები და ადრეული ნიშნები
გაფანტული სკლეროზის სიმპტომები განსხვავდება.
ყველა ადამიანი განსხვავებულია, თქვენი გაფანტული სკლეროზი და მისი სიმპტომები იქნება უნიკალური თქვენთვის.1-3
გაფანტული სკლეროზი დასაწყისიდანვე პროგრესირებს, დაავადება აზიანებს ნერვულ უჯრედებს, რომლებიც მდებარეობს თქვენს თავისა და ზურგის ტვინში. პროცესი მიმდინარეობს მიუხედავადა იმისა, ამჩნევთ თუ არა სიმპტომებს.1-3 ამიტომაც, ძალიან მნიშვნელოვანია ჩაინიშნოთ, ჩაიწეროთ ნებისმიერი ცვლილება, რომელსაც ამჩნევთ თქვენს სხეულს, ან გრძნობთ და შეატყობინოთ თქვენს მკურნალ ექიმს. ცვლილებების ჩაწერა და შეტყობინება გეხმარებათ თვალი ადევნოთ, თუ როგორ ვითარდება თქვენი დაავადება. ეს დაგეხმარებათ სწორად და დროულად შეარჩიოთ თქვენი გაფანტული სკლეროზის მკურნალობა, რათა შეანელოთ/შაჩეროთ დაავადების პროგრესირება.1-4
როდის, სად და რამდენად ხშირად შეგაწუხებთ სიმპტომები, დამოკიდებულია იმაზე, თუ თავისა და ზურგის ტვინის რომელი უბანი დაზიანდა. გაფანტული სკლეროზის ფორმას განსაზღვრავს, თუ როგორ აღმოცენდება (ქრება) სიმპტომი დროში, მაგრამ გახსოვდეთ დაავადება არის ერთი. წაიკითხეთ გაფანტული სკლეროზის ტიპები.1
გაფანტული სკლერიზის ადრეული ნიშნები და სიმპტომები
გაფანტული სკელროზის ადრეული სიმპტომები შესაძლოა იყოს მსუბუქი და შეიძლება სრულად ალაგდეს. მაგრამ ადრეული ნიშნებისა და სიმპტომების შეტყობინება მნიშვნელოვანია, რადგან ის დაეხმარება თქვენს ექიმს დროულად მოხდეს ინიციალური დიაგნოზის
დადასტურება და დაავადების მიმდინარეობის შეფასება.
- სენსორული პრობლემები - დაბუჟება, ჩხვლეტის ან წვის შეგრძნება. ადამიანების 40% ვინც ცხოვრობს გაფანტულ სკლეროზთან ერთად, უჩივის აღნიშნულ სიმპტომებს კლინიკაში პირველი ვიზიტის დროს.
- მოტორული პრობლემები, ან მოძრაობის შეზღუდვა - კუნთების სისუსტე, რიგიდობა, სიარულის შეზღუდვა. ადამიანების 39%-ს ვინც ცხოვრობს გაფანტულ სკლეროზთან ერთად, აწუხებს მოტორული პრობლემები, კლინიკაში პირველი ვიზიტისას.
- მხედველობითი პრობლემები - მხედველობის სხვადასხვა დარღვევები, მხედველობის დაკარგვა, ბუნდოვანი მხედველობა, გაორება. ადამიანების 30% -ს აწუხებს მხედველობითი პრობლემები, პირველი ვიზიტისას.
- დაღლილობა (სისუსტე) - ფიზიკური ან მენტალური ენერგიის ნაკლებობა, რაც აისახება დაღლილობასა და გამოფიტვაში და გავლენას ახდენს ყოველდღიურ ცხოვრებაზე. ადამიანების 30%-ს, ვინც ცხოვრობს გაფატულ სკლეროზთან ერთად, აწუხებს დაღლილობა პირველი ვიზიტისას.
- კოგნიტური დარღვევები - ბევრ ადამიანს, შესაძლოა აწუხებდეს აზროვნებასთან დაკავშირებული პრობლემები (დაბნეულობა, მეხსიერებასთან და გადაწყვეტილების მიღებასთან დაკავშირებული სირთულეები, სამსახურში/სასწავლებელში წარმოდგენილი დაბალი შედეგები) ხშირად რთულია იმის თქმა, ეს გაფანტულ სკლეროზთან არის თუ არა კავშირში, ამიტომ ადამიანები აღნიშნულ სიმპტომებს არ ატყობინებენ ჯანდაცვის სპეციალისტებს.
ქეთი
გრეისი
რებეკა
ადრეული სიმპტომების უმრავლესობა ჩნდება და ქრება, მაგრამ მნიშვნელოვანია მათი ჩაწერა და დროულად შეტყობინება, რათა თქვენმა ექიმმმა შეაფასოს თქვენი მდგომარეობა და შეგირჩიოთ სწორი მკურნალობა.
შეამჩნიეთ შეუმჩნეველი
გაფანტული სკლეროზის სიმპტომები, როგორიცაა კუნთების სპაზმი, სიარულის შეფერხება და მეტყველების პრობლემები, მარტივად შესამჩნევია და, ასევე, საკმოად მარტივია მისი მონიტორირება (ე.წ. „შესამჩნევი სიმპტომები“). თუმცა, სიმპტომები, რომელთა შემჩნევა უფრო რთულია (დაღლილობა, დეპრესია, მეხსიერებასთან და აზროვნებასთან დაკავშირებული შეფერხებები), ასევე, ხშირია გაფანტული სკლეროზის მიმდინარეობისას („შეუმჩნეველი სიმპტომები“).
ხშირად, ასეთი სიმტპომების შემჩნევა რთულია, რადგან მათი კავშირი გაფანტულ სკლეროზთან ბუნდოვანია. როდესაც თქვენი პირველი სიმპტომები „შეუმჩნეველია“, ისინი შესაძლოა წლები გაგრძელდეს დაავადების პროგრესირებასთან ერთად. ამიტომ ძალიან მნიშვნელოვანია ნებისმიერი მცირე ცვლილების ჩაწერა და ჯანდაცვის სპეციალისტისთვის შეტყობინება, იმ შემთხვევაშიც კი, თუ ფიქრობთ, რომ სიმპტომები არ არის კავშირში გაფანტულ სკლეროზთან.
გაფანტული სკლეროზის „შესამჩნევი“ და „შეუმჩნეველი“ სიმპტომები
სხვა ადამიანებთან „შეუმჩნეველ“ სიმპტომებზე საუბარი
„შეუმჩნეველ“ სიმპტომებზე საუბარი და ახსნა არ არის მარტივი. თუმცა, თუ თქვენ ზედმიწევნით აუხსნით თქვენს ჯანდაცვის სპეციალისტებს თუ რას გრძნობთ, ეს დაგეხმარებათ მიიღოთ თქვენი დაავადებისთვის შერჩეული მკურნალობა და დახმარება.
ზოგიერთ შემთხვევაში, ეს, ასევე, დაგეხმარებათ აუხსნათ თქვენს მეგობრებს, ოჯახის წევრებსა და კოლეგებს, რათა მიახვედროთ როგორია თქვენი ცხოვრება გაფანტულ სკლეროზთან ერთად.
ქეთი
რა არის გაფანტული სკლეროზის პროგრესირების ნიშნები?
ადამიანების უმრავლესობას არ აქვს დადასტურებული გაფანტული სკლეროზის დიაგნოზი, ვიდრე თვალსაჩინო სიმპტომები არ გამოუვლინდება. ეს ნიშნავს, რომ პროგრესირება მიმდინარეობს შეუმჩნევლად.
გრეისი
გაფანტული სკელროზის სიმპტომები ყველა ადამიანისთვის ინდივიდუალურია და, შესაძლოა, შეუმჩნეველი დარჩეს წლების განმავლობაში. მიუხედავად იმისა, თუ როდის და როგორ ჩნდება სიმპტომები, გაფანტული სკლეროზი მუდმივად პროგრესირებს. რამდენად სწრაფად მიმდინარეობს პროგრესირება, ეს ყველა ადამიანისთვის ინდივიდუალურია და, შესაძლებელია, ზოგიერთ შემთხვევაში, წლებიც კი გაგრძელდეს უსიმპტომოდ. როგორც კი შეამჩნევთ ნებისმიერ ცვლილებას თქვენს სხეულში, მნიშვნელოვანია აცნობოთ თქვენს ჯანდაცვის სპეციალისტს, რამდენადაც შეუსაბამო არ უნდა გეჩვენებოდეთ. სხვა კლინიკურ კვლევებთან ერთად (მრტ), ეს დაეხმარება ჯანდაცვის სპეციალისტებს გაფანტული სკლეროზის პროგრესირების შეფასებაში.
მიუხედავად იმისა, რომ გაფანტული სკლეროზის სიმპტომები ინდივიდუალურია ყველა ადამიანისთის, ზოგიერთი მათგანი მეტად არის გავრცელებული. ცხრილში ჩამოთვლილია გაფანტული სკლეროზის მეტად გავრცელებული სიმპტომები.
გახსოვდეთ, მიუხედავად მრავლობითი სიმპტომებისა, მათი უმეტესობა ჩნდება და ქრება. და, ნაკლებად სავარაუდოა, რომ ყველა მათგანი გექნებათ ერთდროულად. ასევე, არსებობს სიმპტომების ეფექტურად მართვის გზები.
გადადით ლინკზე, რათა გაიგოთ მეტი გაფანტული სკლეროზის სიმპტომებისა და მათი მართვის შესახებ
სხვადასხვა ადამიანში გაფანტული სკლეროზი განსხვავებული სიმპტომებით გამოვლინდება. ჩვენ ვთხოვეთ პაციენტებს, რომლებიც ცხოვრობენ გაფანტული სკლეროზით, დაახასიათონ თავიანთი სიმპტომები.
ქეთი
მაიკი
გრეისი
თუ გაწუხებთ ჩამოთვლილთაგან რომელიმე სიმპტომი, შეატყობინეთ თქვენს მკურნალ ექიმს. ეს დაეხმარება მას, შეისწავლოს როგორ პროგრესირებს
თქვენი დაავადება და შეგირჩიოს მკურნალობის
სწორი სტრატეგია.
მნიშვნელოვანია, თქვენმა მკურნალმა ექიმმა იცოდეს თქვენი სიმპტომების შესახებ, მიუხედავად იმისა, არის თუ არა ის კავშირში გაფანტულ სკლეროზთან. ყველა სიმპტომი არ არის კავშირში თქვენს დაავადებასთან, მაგრამ რაც მეტად დეტალურ ინფორმაციას მიაწვდით მას, თქვენზე მორგებული მკურნალობის შერჩევის მეტი შესაძლებლობა იქნება .
ექიმი. პროფესორი სარა მიროუ
ქეთი
რებეკა
თქვენი სიმპტომების შესახებ ინფორმაცია დაეხმარება თქვენს ნევროლოგს, სწორად შეაფასოს, თუ როგორ პროგრესირებს თქვენი გაფანტული სკლეროზი. ის, ასევე, დაეხმარება შეგირჩიოთ და მოგარგოთ თქვენი დაავადების საუკეთესო მკურნალობა. სიმპტომების ჩაწერა, ასევე, დაგეხმარებათ თქვენ, შეაფასოთ რას აქვს შედეგი და რას არა, თქვენი სიმპტომების მართვისას. ჩანაწერის გაკეთება გაგიმარტივებთ მდგომარეობას.
თითოეული ადამიანის გაფანტული სკლეროზი უნიკალურია და სიმპტომები განსხვავებული. გაესაუბრეთ თქვენს ჯანდაცვის სპეციალისტებს, რათა გადაწყვიტოთ მკურნალობის როგორ სტრატეგიას ექნება საუკეთესო შედეგი, თქვენი გაფანტული სკლეროზის მართვისთვის.
როდესაც საქმე ეხება თქვენი გაფანტული სკლეროზის სიმპტომებს, გახსოვდეთ:
- თითოეული ადამიანი განსხვავებულია და თქვენი გაფანტული სკლეროზი იქნება უნიკალური
- დაავადების უამრავი სიმპტომი არის აღწერილი, მაგრამ ნაკლებად სავარაუდოა, რომ თქვენ შეგაწუხებთ ყველა ერთად, ასევე, სიმპტომების უმრავლესობა ჩნდება და ქრება.
- გაფანტული სკლეროზი მუდმივად პროგრესირებს, იმ შემთხვევაშიც კი, თუ თქვენი სიმპტომები უხილავია.
თვალი ადევნეთ თქვენს სიმპტომებს და მოუყევით თქვენს ჯანდაცვის სპეციალისტს, რაც დაეხმარება თქვენი გაფანტული სკლეროზის სწორი მართვის გეგმის შემუშავებაში.
მზად ხართ თვალი ადევნოთ თქვენს სიმპტომებს?
გაიგეთ მეტი გაფანტული სკლეროზის სიმპტომების შესახებ.
არავინ ირჩევს გაფანტულ სკლეროზს, მაგრამ დაავადების მართვა შეუძლია ყველას.
გაფანტულმა სკლეროზმა, შესაძლოა გავლენა იქონიოს თქვენს ცხოვრებაზე, მაგრამ მან არ უნდა შეცვალოს თქვენი ცხოვრება.
- Giovannoni G, et al. Mult Scler Relat Disord. 2016;9:S5–48.
- Kappos L, et al. P547. ECTRIMS, 2018.
- Cree BAC, et al. Ann Neurol. 2019;85:653–66.
- Brownlee WJ, et al. Lancet. 2017;389:1336–46.
- Schulz D, et al. J Neurol. 2006;253:1002–10.
- White CP, et al. J Neurosci Nurs. 2008;40:85–95.
- Kasser SL, et al. Disabil Health J. 2017;10:207–13.
- Gelfand JM. Handb Clin Neurol. 2014;122:269–90.
- Murphy KL, et al. Multiple Sclerosis: Perspectives in Treatment and Pathogenesis, Chapter 4. 2017.
- Braley TJ, Chervin RD. Sleep. 2010;33:1061–7.
- Beiske AG, et al. Eur J Neurol. 2004;11:479–82.
- Davis SL, et al. Handb Clin Neurol. 2018;157:701–14.
- National MS Society. Dizziness and vertigo. https://www.nationalmssociety.org/Symptoms-Diagnosis/MS-Symptoms/Dizziness-and-Vertigo [accessed July 2020].
- de Silva RN, et al. Pract Neurol. 2019;19:196–207.
- Hugos CL, Cameron MH. Curr Neurol Neurosci Rep. 2019;19:79.
- Balci PB. Arch Neuropsychiatry 2018;55:(Suppl 1):S49−53.
- Oreja-Guevara C, et al. Frontier Neurol. 2019;10:(581)1–9.
- Feenaughty L, et al. Clin Linguist Phon. 2013;27:134–51.
- Merson RM, Rolnick MI. Phys Med Rehabil Clin N Am. 1998;9:631–41.
- De Pauw A, et al. Clin Neurol Neurosurg. 2002;104:345–51.
- MS Trust. MS Hug. https://www.mstrust.org.uk/a-z/ms-hug [accessed July 2020].
- Koch M, et al. J Neurol. 2007;254:133–45.
- Schmidt EZ, et al. J Neural Transm. 2005;112;1201–11.
- Fletcher SG, et al. Nat Clin Pract Urol. 2009;6:96–107.
- José Sá M. Clin Neurol Neurosurg. 2008;110;868–77.
- Löffler LAK, et al. J Comp Neurol. 2016;524:1727–43.
- Mahadeva A, et al. Am J Clin Exp Immunol. 2014;3:57–67.
- Hodge BH. Fam Pract Manag. 2013;20:24–28.
- MS Trust. Diary of symptoms. https://www.mstrust.org.uk/a-z/diary-symptoms [accessed July 2020].